Als door een adder gebeten reageert de Orde van Advocaten telkens op het woord provisie. Ook in het notariaat speelde de discussie over het provisieverbod, die heel actueel is dankzij innovatieve diensten om klanten te koppelen aan juristen. Dankzij de HEMA-zaak heeft de tuchtrechter zich hier in hoogste instantie uitgesproken over de toelaatbaarheid van een fee per lead. Tijd om de zaak in een modern perspectief te plaatsen. De conclusie kan niet anders zijn dan dat sommige vormen van provisie anders zijn dan andere en dus toelaatbaar zijn.
Provisieverbod en onafhankelijkheid
De regels orde provisieverbod regels voor het provisieverbod zijn bedoeld om de onafhankelijkheid van de advocaat te waarborgen. 
Zou deze hebben betaald om de zaak aan te nemen, dan is hij niet onafhankelijk. Rechtstreeks vergoeding zonder wederdienst kan in strijd zijn met het provisieverbod. Zeker als deze provisie buiten het zicht van de klant omgaat. Dat was bijvoorbeeld het geval in de zaak waarover de tuchtrechter zich uitsprak in 1999.
Juridische kromspraak
De toelichting bij het provisieverbod is een prachtig voorbeeld van juridische kromspraak. Hier wordt de advocaat als een soort heilige neergezet. Want zelfs zijn eigen honorering zou geen invloed mogen hebben op zijn relatie met de cliënt.
Aan de andere kant van het spectrum staat de advocaat als ondernemer. Die moet zichtbaar zijn om nieuwe klanten kunnen krijgen. Daarvoor is het onder andere toegestaan te adverteren. In de tijd van het opstellen van gedragsregel 2.2 was dat nog de ouderwetse Goude Gids advertentie. Je gaf een vermogen uit en had een plaatje in de regionale Gouden Gids en dan maar wachten tot de bel ging.
Adverteren per klik of provisie
Met de opkomst van nieuwe technieken werd adverteren steeds minder geldverspilling en steeds meer afrekenen op basis van resultaat. Zo biedt Google de mogelijkheid van adverteren per klik. Je betaalt dan niet op basis van het aantal keren dat je advertentie wordt getoond, maar op basis van het aantal keren dat deze wordt aangeklikt. Je kan ook afrekenen op basis van conversie, het aantal opdrachten dat behaald is.
Nieuwe aanbieders in de markt bieden advocaten bovendien de mogelijkheid om direct in contact te komen met specifieke rechtzoekenden. Binnen het notariaat is dit al enkele jaren mogelijk, denk aan DoeHetZelfNotaris.nl of aan de HEMA.
Notaris mag provisie betalen
Toen de HEMA zich in deze branche kwam mengen heeft de KNB direct een tuchtrechtzaak aangespannen.
Inmiddels heeft het Hof van Discipline zich over deze zaak gebogen en Uitspraak Hof van Discipline HEMA zaak gedaan. Provisie mag, als deze maar reëel is voor de kosten die er tegenover staan. De toetsing van de redelijkheid van de kosten doet de tuchtrechter vervolgens marginaal.
Online leads niet in strijd met provisieverbod
Bij een aantal websites kan de klant zelf kiezen welke jurist hij wil contracteren. De sites verschaffen een beter of mooier inzicht in de markt. De klanten zijn zich er van bewust dat de advocaat betaalt voor deze vorm van contact of profilering. Het staat ieder advocaat vrij om zich aan te sluiten bij deze initiatieven. Van een inbreuk op de onafhankelijkheid is dan ook absoluut geen sprake.
In de huidige tijd is een koppeling via een website van juristen aan klanten een andere vorm van adverteren. Dat de betaling plaats vindt per opdracht is niet in strijd met de onafhankelijkheid van de advocaat en dus niet in strijd met provisieverbod.
Citaten uit de uitspraken over de HEMA
Van provisie is sprake als de notaris aan een partij die hem cliënten aanbrengt een vergoeding betaalt zoals bedoeld in de Beleidsregel Provisie. Dat is hier niet aan de orde, omdat niet de HEMA of Novataris de notaris kiest waar de akte zal worden gepasseerd, maar de cliënt zelf de keuze maakt uit de op de website vermelde notarissen, verbonden aan de HEMA notarisservice. Het hof deelt het oordeel van de kamer op dit punt.
De kamer heeft verder overwogen dat voor het geval het provisieverbod ruimer zou worden uitgelegd, in die zin dat al zou worden aangenomen dat van provisie gesproken zou kunnen worden als wordt deelgenomen aan een samenwerkingsverband waarin de kans bestaat dat cliënten een deelnemende notaris kiezen, het volgende geldt. Vast staat dat de HEMA en Novataris bij de notaris niet alleen cliënten aanbrengen, maar ook diensten verlenen, te weten: het leveren van de software van de site, de technische ondersteuning van de site en de marketing (de HEMA) en het ontwikkelen/bijhouden van de modellen van de akten en de vragen, toelichtingen en adviezen op de site (Novataris).
Daarbij is niet van belang welk deel van de door de cliënten betaalde vergoeding bij Novataris terecht komt en welk deel bij de HEMA. Van provisie zou bij die ruime uitleg van het provisieverbod alleen gesproken kunnen worden als het aandeel van de HEMA en Novataris samen in de totale opbrengst niet in een redelijke verhouding staat tot de kosten van de diensten die zij verlenen, verhoogd met een redelijke winstopslag.
Deel uitspraak Tuchtrechter 1999
5.3 In klachtonderdeel b) is klager niet-ontvankelijk, nu hij daarbij een eigen belang mist. De norm waarop klager zich beroept, neergelegd in gedragsregel 2 lid 2, strekt niet ter bescherming van het belang van klager maar ter bescherming van de onafhankelijkheid van de advocaat in zijn beroepsuitoefening, en derhalve ter bescherming van de belangen van cliënten die een opdracht aan hun advocaat hebben verstrekt voor het aanbrengen waarvan deze aan een ander een beloning of provisie heeft toegekend.