Süsskind dacht nog dat advocaten werden ingehaald door technologische vernieuwing. Maar nu wordt zijn voorspelling ingehaald, de advocaat wordt vervangen. Mag ik bij u introduceren uw nieuwe concurrent: Watson. Watson is een computer, die beschikt over kennis en redeneerkracht. Door supersterke rekenkracht kan het deze twee zaken combineren. Deze toekomstige concurrent van juridische dienstverleners had een aantal jaar geleden zijn eerste doorbraak. Toen won Watson namelijk de kennisquiz Jeopardy.
Wie is: Watson
Voor de minder technologie-georiënteerde onder u: Watson is een merk van IBM, vernoemd naar de oprichter van IBM. Het is een supercomputer en de daarbij behorende software. In oktober 2014 lanceerde IBM Watson als een nieuwe divisie. IBM denkt dat Watson een nieuwe stap is in de ontwikkeling van de technologie, vergelijkbaar met de introductie van de PC. Watson heeft een eigen hoofdkantoor in New York en een startkapitaal van 1 miljard dollar. Naast IBM zal het Watson-platform ook worden opengesteld voor andere bedrijven. Er zijn al enkele tientallen kleine bedrijven bezig met het bouwen van toepassingen.
Bij de lancering van Watson gaf IBM enkele voorbeelden van terreinen waarop Watson actief zal zijn. In de publiciteit werd onder ander juridische dienstverlening genoemd. Concrete voorbeelden zijn diagnoses in de gezondheidszorg. Er loopt een experiment waarbij Watson gezondheidsmedewerkers in Zuidoost-Azië helpt bij de diagnose van kanker. De kennis waarover Watson beschikt is vele malen groter dan willekeurig welke arts in zijn hele leven zou kunnen lezen. Omdat Watson ook nog beschikt over kennis van de menselijke redeneertechniek, kan hij snel informatie vinden.
Juridische dienstverlening
Veel juridisch uitzoekwerk bestaat uit het doornemen van literatuur en het zoeken in databanken. Deze moeten worden vergeleken met grote hoeveelheden documenten en worden toegepast. Een groot deel van deze diensten kan ook door Watson worden uitgevoerd. IBM noemt de juridische dienstverlening nadrukkelijk als een van de mogelijke toepassingen. Dit is ook in overeenstemming met het geruchtmakende onderzoek The future of employment van Frey & Osborne. Niet-creatief werk dat geen hoge sociale vaardigheden vereist, is in hun ogen eenvoudiger te vervangen door computers. De paralegals kwamen op plek 609, waarbij plaats 700 het makkelijkst te vervangen beroep was.
Dit onderzoek is door Deloitte vertaald naar de Nederlandse arbeidsmarkt Hierbij kwamen zij tot een verlies van tussen de 2 en 3 miljoen banen.
Concreet
Welke juridische diensten kan Watson sneller uitvoeren dan een jurist? Ik geef wat voorbeelden. Het analyseren van een grote hoeveelheid juridische documenten in het kader van een due diligence. Uitzoeken of arbeidsovereenkomsten aanwezig zijn, gelijkluidend zijn, welke uitzonderingen er bestaan. Voor een computer met de kennis en kracht van Watson moeten 1000 arbeidsovereenkomsten niet meer dan 5 minuten werk opleveren.
Intake en eerstelijns hulpverlening van juridische vragen. In Jeopardy analyseert Watson uit mondelinge vragen de kernwoorden en geeft het perfecte antwoord. Het moet dan ook eenvoudig zijn om juridische vragen om te zetten in juridische antwoorden.
Strohalm
Voor Nederlandse juristen is er nog hoop: Watson zal het Nederlandse taalgebied niet zo interessant vinden. Dat is veel kleiner dan het Engelse, Spaanse of Chinese. De investering om een juridisch kennissysteem te bouwen voor de Nederlandse markt is dus lastiger terug te verdienen dan in andere markten. Het naderende einde voor de eenvoudige juridische dienstverlening zal zich dus vermoedelijk eerst in andere markten openbaren.